De Kerkhovense Molen is een graag gezien monument tijdens de Open Monumentendag in Oisterwijk. Niet alleen verwelkomt de stenen stellingmolen ieder die vanuit Tilburg het dorp binnen komt; als stralend kenmerk stelt de Stichting De Kerkhovense Molen de deuren veelvuldig open om met trots de schoonheid in werking te laten zien.
De zes gediplomeerde molenaars van de Kerkhovense Molen zorgen naast het malen van graan ook voor het zogeheten ‘gaande en staande werk’ van de molen. Het gemalen graan, volkorenmeel, vindt aftrek bij bakkers in de regio.
De huidige molen dateert uit 1895. De standerd-molen die hiervoor op dezelfde locatie stond, werd door brand verwoest. Maar ook de volgende molen werd niet gespaard. Sporen van brand zijn nu nog zichtbaar in de balklagen van een volgende brand in 1912. Voor het herstel werden onderdelen gebruikt van een poldermolen uit Rhoon. Pas in 1926 kreeg de molen zijn huidige naam na herstel van een periode van crisis. De muldersfamilie Van Riel verkoopt de molen in 1953 aan de gemeente Oisterwijk. De maalfunctie vervalt en men maakt van de locatie een jeugdherberg.
De jongste zoon Van Riel is uitbater van Café ’t Molentje aan de Kerkstraat waar houten balken uit het interieur van de Kerkhovense Molen worden gebruikt.
Tussen 1976 en 1979 wordt de molen hersteld en starten leden van het Gilde van Vrijwillige Molenaars het malen van graan weer op. De status van de molen verslechterd en moet noodgedwongen stilgezet worden in 1992.
De stichting is sindsdien eigenaar, koopt de molen van de gemeente, en restaureert deze met restauratiegelden uit een grootschalige inzameling. De molen is sinds 2005 half zwart, omdat deze coating de uiteindelijke oplossing was voor het vochtprobleem in de gemetselde muren.
Hiermee geeft de stichting invulling aan hun doelstelling: ‘Behoud van de molen als historisch werktuig en als levend monument’. De actieve groep vrijwillige molenaars vormen een drijvende kracht hierachter en zijn in de afgelopen jaren zowel individueel en als groep beloond met diverse decoraties waaronder de Monumentenprijs van de Gemeente Oisterwijk.
In de winkel onder in de molen worden het meel en streekproducten verkocht. Nabij de molen is een groentetuin aangelegd. De tuin is zodanig ingericht dat deze ook een educatieve functie heeft door middel van de aanleg van ‘proefveldjes’ met graangewassen, een kleine hoogstamboomgaard met oude fruitrassen en een gedeelte waar ‘vergeten groenten’ worden ver- bouwd. In de molen of op het terras rondom kunnen passanten koffie of thee nuttigen met gebak van eigen producten.
Vele vrijwilligers zorgen voor de winkel, tuin en op het terras en de molenaars verzorgen op afspraak rondleidingen voor (school)groepen om de werking van de molen te demonstreren en uit te leggen.
Tekst: Comité Open Monumentendag
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.