Reclame is een fenomeen dat al heel lang bestaat. Het is bij ons 21e-eeuwers welbekend, en komt langs allerlei kanalen bij ons terecht: via televisie, internet, mobiele telefoon, radio, dagbladen, weekkranten, tijdschriften etc. etc.
Meestal gaat het bij reclame om het promoten van commerciële producten en diensten, om het publiek aan te zetten tot kopen, of de aangeboden diensten af te nemen. Tegenwoordig is het visuele aspect van reclame van groot belang, en in ons digitale tijdperk zijn de mogelijkheden op het gebied van fotografie e.d. schier eindeloos…
In vroeger jaren ging het er eenvoudiger aan toe. Bijvoorbeeld fotografie was in de eerste helft van de 20e eeuw in de reclame nog relatief zeldzaam.
Ook in Oisterwijk wordt al sinds lang reclame gemaakt. Op deze pagina haal ik een aantal oude advertenties uit het Oisterwijkse vergeetboek. Eens te meer wordt duidelijk hoe snel de ontwikkelingen zijn gegaan. Misschien is er bij sommigen herkenning van de adverterende firma’s, bij anderen verwondering over de bijzondere typografie…Kortom, even terug in de tijd met advertenties uit bijv. oude kranten, V. V. V.-gidsen, weekblad het Kerkklokje, en het publieke domein.
Martin van der Waals
Hotel-pension-restaurant de Zwaan
Het centrum van Oisterwijk kent anno nu verscheidene horecagelegenheden in diverse vormen. Niet weg te denken van De Lind is De Swaen, tegenwoordig een restaurant, maar in vroeger eeuwen begonnen als herberg. Omstreeks begin twintigste eeuw, toen de ‘Swaen’ nog als gewone ‘Zwaan’ bekend stond, werd er ook al reclame voor gemaakt. Onder andere in toeristische gidsen voor Oisterwijk, zoals deze advertentie laat zien.
Schoenfabriek Hollandse jongens
De vorige eeuw was voor Oisterwijk de eeuw van de leder- en schoenindustrie. Aan het begin van De Kuil, waar heden ten dage supermarkt Nettorama actief is, stond in vroeger tijd een schoenfabriek met de fraaie naam ‘Hollandse Jongens’, van de firma Van der Heijden. De getoonde advertentie was speciaal gericht aan de toenmalige ‘huismoeders’, die hun zonen toch zéker moesten voorzien van de kwaliteitsschoenen die hier werden vervaardigd. In de jaren waaruit deze annonce stamt, waren de rollen binnen het gezin nog duidelijk anders dan nu. In het algemeen waren vrouwen toen werkzaam in het huishouden en de heren werkten buitenshuis…
Houten schoenen
In het verleden werden schoenen niet enkel uit leder gemaakt. Er is een tijd geweest dat houten schoenen, ook wel klompen genaamd, gemeengoed waren. Oisterwijk heeft tot midden jaren ’50 aan de Kerkstraat (op de plek waar later garage Spoormakers actief zou zijn) een klompenhandel en -makerij gekend. Spierings-van Esch was de naam. Het was toentertijd gebruikelijk dat bedrijven en middenstanders hun klanten middels een kleine advertentie in het plaatselijk weekblad Kerkklokje een zalig nieuwjaar toewensten.
IJzerwaren
Onder het begrip ijzerwaren verstaan we zaken als bouten en moeren, spijkers, schroeven etc. Een winkel waar dit soort artikelen verkrijgbaar waren, noemde men een ijzerhandel. De meeste kleine zaken op dit gebied zijn verdwenen. Tegenwoordig gaan we naar de grote bouwmarkten…
Bekende namen op dit gebied die in Oisterwijk bestaan hebben zijn te zien in deze advertentie van niet lang na de Tweede Wereldoorlog. IJzerhandel Matheijssen (hier niet helemaal correct gespeld) had zijn winkel aan de Kerkstraat, met de bijnaam “D’n oliebol”. Kwam die bijnaam voort uit het feit dat daar ook smeermiddelen werden verkocht?
Rommeldam aan de Gemullehoekenweg
Vanaf omstreeks het begin van de jaren ’40 konden mensen via kranten genieten van Marten Toonder’s Bommelstrips. Tom Poes was zijn maatje. In Oisterwijk kwam men op het idee de stad van Heer Bommel, Rommeldam, na te bouwen in miniatuur. Zo kon men, zoals deze advertentie zegt, niet alleen in getekende vorm maar ook in werkelijkheid van het Bommel-sprookje genieten. Opening vond Plaats in 1955. Schrijver Godfried Bomans hield een openingstoespraak. Lang bestond het park niet, in 1959 sloot het alweer zijn poorten.
Rommeldam: fantasie of werkelijkheid, bekijk deel 1 en deel 2
Platen draaien
Het begrip ‘disco’ is bekend als muziekgenre maar ook als muziekfenomeen waarbij een ‘disc-jockey’ (oftewel D. J.) de muziek verzorgt door grammofoonplaten te draaien bij bijvoorbeeld een bruiloftsfeest. Ook in Oisterwijk gebeurde dat. Een oude advertentie (op een sticker) zegt dat aan de Beatrixstraat een adres was waar een disco genaamd ‘Cha Cha’ afgehuurd kon worden. Een niet onverdienstelijke tekenaar zorgde voor een illustratieve indruk van het dansen op de discoklanken. Twee van de bezoekers rusten achter een pilaar even uit…of zijn zij verwikkeld in een amoureus onderonsje?