Verzetsstrijders van de Straat » Jan Linthorst

Jan Linthorst, afkomstig uit Raalte, heeft enorm veel goed werk verricht in de oorlog voor veel Oisterwijkers. Hij was wellicht de belangrijkste verzetsman die Oisterwijk heeft gekend. Hij heeft zijn verzet met de dood moeten bekopen. Wie was Jan Linthorst?

Jan Linthorst was niet bang voor de Duitsers

Jan Linthorst, afkomstig uit Raalte, heeft enorm veel goed werk verricht in de oorlog voor veel Oisterwijkers. Hij heeft het met de dood moeten bekopen. Wie was Jan Linthorst.

Jan werd op 29 april 1890 geboren als zoon van spekslager en fabrikant Wilhelmus Linthorst. De opa van Linthorst, Bernardus, was al in de negentiende eeuw in Wilp een vleeswarenfabriek begonnen. Jan kwam op 11 mei 1934 vanuit Nijmegen in Oisterwijk wonen op De Lind 4 samen met twee van zijn zussen.

Jan had zich op 10 november 1926 bij de Kamer van Koophandel ingeschreven als fabrikant van letter- en reclameplaten voor op gevels. Hoewel de firma zijn naam droeg, waren de firmanten zijn twee inwonende zussen. Daarnaast verkocht de vrome Linthorst nog enige tijd beelden voor kerststallen. Zus Net hield zich met Jan met de firma bezig, de andere zus, Anna deed de huishouding.

Op 6 juni 1942 begon Jan met zijn neef Wilhelmus (Ad: is dat Willem?) Linthorst, die bij Linthorst inwoonde, een chemische fabriek genaamd Saboena, wat in het Maleis zeep betekent,  achter oude leerlooierij in de Dorpsstraat, waar nu het Kruidvat gevestigd is. Wasmiddel en schoensmeer zou er geproduceerd worden.

Eind 1942 bestonden er twee bedrijven, een voor zeep en een voor schoensmeer. De laatste was aan de Hoogstraat gevestigd.

Op 26 maart 1943 kocht hij samen met zijn neef het socialistische volksgebouw De Schuur aan de Hoogstraat, op 21 januari 1944 werd hij de enige eigenaar, want neef Willem(?) nam eind 1943 een chemische fabriek in Tilburg over. Toen de bezetter veel jongens opriep voor de Arbeidsinzet nam Linthorst veel van die jongens aan om ze zo uit Duitsland te houden. Zijn zeep- en schoensmeerfabriek Saboena werd steeds meer een dekmantel voor illegale activiteiten. Het bedrijfje had minstens veertig werknemers in dienst.

Schoenpoets werd onttrokken aan de ‘Vuile Stroom’ (Leije) waarop de Tilburgse industrie loosde, die smurrie vormde de belangrijkste grondstof. De Wehrmacht was de grootste afnemer.

Linthorst kocht Duitsers om met voedsel om voor de Oisterwijkse jongemannen aan de juiste papieren te komen. Later werd de fabriek ook gebruikt om valse papieren te vervaardigen. Linthorst was een bemiddeld man en slaagde erin om met 40.000 gulden twee gevangenen bij de Duitse bezetter vrij te kopen. Hij had goerde contacten met de Duitsers, zo vertelde Jo van de Mierde

Thuis aan De Lind verborg Linthorst geallieerde piloten, hij had contacten met pilotenlijnen. Meer dan 200 piloten zouden huize Linthorst aandoen. Ze bleven meestal maar een nacht en werden dan naar België doorgesluisd. Hij raakte door bemiddeling van Bim van der Klei betrokken bij de Raad van Verzet, de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en bij de plaatselijke Knokploeg.

Linthorst stelde ook zijn kleine laboratorium ter beschikking voor het vervaardigen van eenvoudige fosforbrandbommen. Hans Gerritsen maakte de bommen.

In het verzet stond hij bekend als ‘ome Jan’. Linthorst werd op 9 juli 1944, een dag na de arrestatie van Jan Brunnekreef, door de Duitsers opgepakt. Op die zondag stopten er zes kleine DKW’s voor zijn woning met daarin twaalf SD’ers. Mark van de Snepscheut van de RVV had Linthorst nog aangeraden onder te duiken na de arrestatie van Brunnekreef. Linthorst bleef echter thuis.

Hij werd opgesloten in de SD-Polizeigefängnis te Haaren. Op 30 juli 1944 werd Jan Linthorst naar concentratiekamp Vught overgebracht en daar enkele dagen in de bunkercel 118 opgesloten. Op 19 augustus 1944 werd hij door wachtmeester Weicke uit de bunkercel cel gehaald en op de fusilladeplaats doodgeschoten. Ook Brunnekreef werd diezelfde dag vermoord. Jacques Kieft, een neef van Linthorst, die in Oisterwijk bij hem ondergedoken was, en actief bij de pilotenhulp, kwam op 3 mei 1945 om in kamp Sandbostel.

Enkele dagen voor de executie van Jan Linthorst berichtten de dagbladen over een door de inspectie voor de prijsbeheering in Den Bosch opgelegde boete van 75.000 gulden aan Saboena wegens te duur verkochte en zelfs schadelijke schoensmeer. (artikel in krant) In 1946 liquideerden de zussen van Linthorst Saboena. Zijn beelden- en letterfirma’s werden in 1949 en 1952 overgenomen.

Na de oorlog waren er verschillende dankbrieven en getuigenissen, waaronder een van Koningin Wilhelmina.

De gemeente Best noemde een straat in het uitbreidingsplan Wilhelminadorp naar Linthorst. In de Oisterwijkse wijk Pannenschuur is ook een straat naar Linthorst vernoemd.